संक्षिप्त चिनारी: को हुन नेपालका नवनियुक्त प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली ?  

प्रधानमन्त्री : केपी शर्मा ओली

नाम : केपी शर्मा ओली
जन्म मिति : वि.सं. २००८/११/११ तदनुसार सन् १९५२/०२/२३, शनिबार ।
जन्मस्थान : इवा २, तेह्रथुम, नेपाल ।

तेह्रथुम इवाकै प्रणामी उच्च माध्यमिक विद्यालय ( तत्कालीन प्रणामी प्रावि) बाट पढाइ सुरु गरेका ओलीको परिवार २०२२ सालमा बसाइसराइ गरी झापा झरेको थियो । झापा सुरुङ्गाको कन्काइ नदी किनारमा बसोबास गर्ने उहाँको परिवार निकै गरिब थियो । डेढवर्षकै उमेरमा उहाँले आमा गुमाउनुपर्‍यो । उहाँ सानो छँदा कन्काईमा आएको बाढीले घर जग्गा सबै बगायो ।

त्यसपछि उहाँको परिवार सुकुम्बासी भयो । सानैमा आमाको माया गुमाउनुपरेको र सुकुम्बासी तथा गरिब परिवारमा जन्मिएको कारण उहाँको बाल्यकाल निकै कष्टपूर्ण रुपमा बित्यो । हजुरबा र हजुरआमाले ओलीलाई हुर्काउनुभयो, पढाउनुभयो ।

पढाईको सिलसिलामा झापा आन्दोलनका सहिद रामनाथ दाहालसँग उहाँको भेट भयो । चलाख र राम्रो विद्यार्थी देखेपछि दाहालले ओलीलाई आफ्नै घरमा राखेर पढाउनुभयो । दाहालको प्रेरणाले ओलीमा राजनीतिक झुकाव बढ्दै गयो ।

विद्यार्थी छँदादेखि नै ओली मीठो र प्रष्ट ढंगले बोल्नुहुन्थ्यो । अरुको खुलेर आलोचना पनि गर्नुहुन्थ्यो । एसएलसी सकेपछि ओलीले गाउँकै प्राथमिक विद्यालयमा पढाउन थाल्नुभयो । तर राजनीतिमा सक्रिय हुन थालेपछि पढाउने कामलाई निरन्तरता दिन सक्नुभएन ।

पारिवारिक अवस्था :

हजुरबा : स्व.मनरथ ओली ।
हजुरआमा : स्व. राममाया ओली ।
माता : स्व. मधु ओली ।
पिता : मोहनप्रसाद ओली ।
वैवाहिक अवस्था : विवाहित ।
श्रीमती : राधिका शाक्य ।
भाइ तथा बुहारी : जयप्रसाद ओली/इन्दिरा ओली ।
दिदी/बहिनी : विष्णुमाया, कौशिला र राजु ।
पारिवारिक संख्या : २ जना (श्रीमती राधिका शाक्यसहित) ।
स्थायी निवास : अनन्तलिङ्गेश्वर– २, बालकोट भक्तपुर, नेपाल ।
अस्थायी निवास : शरणामती– ६, झापा, नेपाल ।
भाषा : नेपाली, हिन्दी र अंग्रजी ।
भ्रमण : स्वदेश— ७५ वटै जिल्ला ।

विदेश— मित्र राष्ट्रहरू: चीन, भारत, बंगलादेश, भुटान, श्रीलंका, जापान, सिंगापुर, भियतनाम, अस्ट्रेलिया, अमेरिका, बेलायत, जर्मनी, फ्रान्स, रसिया, स्विडेन, फिलिपिन्स, काजकिस्तान, पेरु, मेक्सिको, पोर्चुगल, स्पेन, कतार, मलेसिया, क्युवा, युक्रेन, नेदरल्यान्ड, बेल्जियम, साइप्रस, बेलारुसआदि ।
राजनीतिक दल :
नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एकीकृत माक्र्सवादी लेनिनवादी)
वर्तमान जिम्मेवारी :
अध्यक्ष, नेकपा (एमाले) (२०७१ असार १९–२५ मा सम्पन्न नवौ राष्ट्रिय महाधिवेशन)
प्रतिनिधि सभा सदस्य – झापा क्षेत्र नम्वर ५ (२०७४ मंसिर २१ गते सम्पन्न निर्वाचन)

राजनीतिक यात्रा :

२०२३ साल, माक्र्सवादी अध्ययन दलमा संगठित भई प्रशिक्षण प्राप्त ।
जिम्मेवारी बहन : २०२५ सालबाट— तत्कालीन नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीसम्बद्ध विद्यार्थी फााटको फ्रयाक्सन कमिटीमा आबद्ध भई नेतृत्व गरेको ।
नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीको सदस्यता प्राप्त : २०२६ साल ।
२०२६ सालमा तत्कालीन नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीको उप–सचिवको जिम्मेवारी बहन ।
२०२७ वैशाखमा तत्कालीन नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी र पूर्वकोशी प्रान्तीय कमिटीसाग एकीकरण ।
२०२८ साल वैशाखमा तत्कालीन पूर्वकोशी प्रान्तीय कमिटीबाट नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी अलग ।
२०२९ सालमा तत्कालीन नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी झापा आन्दोलन कमिटीको प्रमुखका रुपमा जिम्मेवारी बहन

जेल जीवन

पहिलो पटक : २०२७ फागुन १६ गते आइतबार, झापाबाट गिरफ्तार ।
पहिलो गिरफ्तार : झापा पुलिस थानामा ।
२०२७ र २०३० का बिचमा : पटक पटक गरी १० पटक बढी गिरफ्तारी ।
जेल यात्राको १४ बर्से अध्याय :
२०३० असोज २३ गतेबाट जेल जीवन प्रारम्भ ।
पहिलो भोगाई : रौतहट गौर जेल, गौर थाना, २ दिन मात्र ।
त्यसपछि वीरगञ्ज थाना वीरगञ्ज जेलमा चलान ।
२०३० मंसीर ८ गते भद्रगोल जेल काठमाडौंमा चलान ।
३ दिनपछि ११ गते सेन्ट्रल जेल गोलघर चलान ।
२०३० मंसीर ११ देखि २०३२ वैशाख १६ सेन्ट्रल जेल गोलघरमा । र, त्यसपछि गोलघर बाहिर ।
२०३३ साउनमा नख्खु जेल चलान ।
२०३३ मंसीरमा केन्द्रीय कारागार गोलघरमै ।
२०३६ जेठमा गोलघर बाहिर ।
२०३७ चैतमा पुन: नख्खु जेल चलान ।
२०३९ माघ ३ मा पोखरा जेल चलान ।
२०४२ कात्तिकमा स्याङ्जा जेल चलान ।
२०४३ मंसीर ८ मा हनुमान ढोका जेल चलान ।
०४३ माघ १२ मा भद्रगोल जेल चलान ।
२०४४ असार ११ मा भद्रगोल जेलबाट रिहा ।
तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्रले चालेको ०५८ माघ १९ को ‘कू’ सागै नजरबन्दी ।
जेलमुक्त भएपछि राजनीतिक जीम्मेवारी बहन :
२०४४ पुस २ गतेबाट धादिङको स्यादुलमा बसेको तत्कालीन नेकपा (माले) को बैठकबाट केन्द्रीय कमिटी सदस्यको जिम्मेवारी ।
२०४६ मा तत्कालीन नेकपा (माले) लुम्बिनी अञ्चल प्रमुखको जिम्मेवारी बहन ।
२०४७ जेठ १ गते, तत्कालीन प्रजातान्त्रिक राष्ट्रिय युवा संघ, नेपालको संस्थापक अध्यक्ष ।
२०४९ देखि २०७१ असार मसान्तसम्म नेकपा (एमाले) स्थायी कमिटी सदस्य ।
राज्यतहमा बहन गरिएका विभिन्न समयका विभिन्न जिम्मेवारी :
२०४८ मा सम्पन्न आमनिर्वाचनमा झापा क्षेत्र नंम्बर ६ बाट प्रतिनिधिसभा सदस्यका रुपमा निर्वाचित ।
२०५१ मा सम्पन्न मध्यावधि निर्वाचनमा झापा क्षेत्र नम्बर–६ बाट प्रतिनिधिसभा सदस्यका रुपमा निर्वाचित ।
२०५१ मंसीर १४ गते गठित नेपालको पहिलो कम्युनिस्ट सरकारमा गृहमन्त्रीको जिम्मेवारी बहन ।
२०५६ मा सम्पन्न आमनिर्वाचनमा झापा क्षेत्र नम्बर २ र ६ बाट प्रतिनिधिसभा सदस्यका रुपमा निर्वाचित, साथै, नेकपा (एमाले) दलको उपनेता चयन ।
२०६३ जेठमा गठित मन्त्रिपरिषद्मा उप–प्रधानमन्त्री तथा परराष्ट्र मन्त्रीका रुपमा जिम्मेवारी बहन ।
२०७० मंसीरमा सम्पन्न संविधानसभा निर्वाचनमा झापा क्षेत्र नम्बर ७ बाट संविधानसभा सदस्यका रुपमा निर्वाचित ।
विभिन्न समयमा प्रतिनिधिसभा, मन्त्रिपरिषद् र संविधानसभाबाट गठित विभिन्न आयोग र समितिका जिम्मेवारी बहन गरेको ।

२०२३ सालदेखि नै राजनीतिमा प्रवेश गरेका ओलीले २०२७ सालमा कम्युनिष्ट पार्टीको सदस्यता लिनुभयो र त्यही वर्षदेखि भूमिगत हुनुभयो । पञ्चायती शासन बिरोधी आन्दोलनमा लाग्ने क्रममा उहाँ २०२७ सालमा पक्राउ पर्नुभयो र १४ वर्षसम्म निरन्तर जेलमा रहनुभयो । ओली २०२९ सालमा झापा आन्दोलन कमिटीको प्रमुख हुनुभयो । २०४८ सालदेखि उहाँले निरन्तर पार्टीमा स्थायी कमिटी सदस्यको रुपमा काम गर्दै आउनुभयो । २०४८, २०५१ र २०५६ सालको आम निर्वाचनमा झापा ६ बाट निर्वाचित ओली २०६४ सालको संविधानसभा चुनावमा झापा ७ बाट पराजित हुनुभयो । पराजित भएपनि राष्ट्रिय राजनीतिमा उहाँले महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दै आउनुभयो । २०७० सालको दोस्रो संविधानसभा चुनावमा विजयी भएपछि त ओली पार्टीको आन्तरिक पदमा हरेकपटक सफल हुँदै आउनुभएको छ ।

विभिन्न समयका आन्दोलन तथा विचारधारा निर्माणमा खेलिएका महत्त्वपूर्ण भूमिकाहरु :

२०२७ सालको झापा विद्रोहमा तत्कालीन नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी भित्र हतियारबद्ध संघर्ष गर्ने वा शान्तिपूर्ण संघर्ष गर्ने भन्ने सवालको बहसमा उहााले शान्तिपूर्ण संघर्षको माध्यमबाट नै परिवर्तन गर्न सकिन्छ भन्ने वैचारिक अडान राखेको । फरक मत राखेरै पनि पार्टीको निर्णय शिरोधार्य गरी सशस्त्र संघर्षमा होमिएको ।
२०३० सालदेखि २०४४ सालको जेल जीवनको लामो अन्तरालमा विभिन्न माध्यमद्वारा पार्टी जीवन सञ्चालन र संघर्षका कार्यक्रमबारे उहााले लिखित पत्रका माध्यमद्वारा सुझावहरु पठाएको हाल समयक्रमसागै ती सुझावहरुले दूरगामी प्रभाव पार्दै आएको पुष्टि भएको छ ।
२०४६ सालमा सम्पन्न जनआन्दोलनमा संयुक्त बाममोर्चाका तर्फबाट लुम्बिनी अञ्चलको मोर्चा सम्हालेको ।
२०४९ सालमा सम्पन्न नेकपा (एमाले) को पााचौा राष्ट्रिय माहाधिवेशनबाट पारित जनताको बहुदलीय जनवादी कार्यक्रम निर्माणका सिलसिलमा कमरेड मदन भण्डारीलाई सो कार्यक्रम तयार गर्न अहं भूमिका निर्वाह गरेको ।
२०५९ सालमा भएको नेकपा (एमाले) को सातौा राष्ट्रिय महाधिवेशनमा कम्युनिस्ट पार्टीको लोकतान्त्रीकरणका सवालमा उहााले प्रस्तुत गरेको वैचारिक कार्यक्रमिक प्रस्ताव आज आएर नेपालका सबै कम्युनिस्ट तथा अन्य प्रजातान्त्रिक पार्टीहरुले समेत मूल नीतिका रुपमा अवलम्बन गरेको अवस्था छ ।
आफ्नो राजनीतिक जीवनको यात्रासागै लोकतन्त्र, दिगो शान्ति, सामाजिक सद्भाव र राष्ट्रिय एकताका निम्ति अविचलित अडान राख्दै आउएको ।
हालै जारी लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालको संविधान निर्माणदेखि राष्ट्रिय एकता र राष्ट्रियताका सवालमा नेतृत्वदायी भूमिका निर्वाह गरिरहेको तथ्य जगजाहेरै छ ।

सम्पर्कसूत्र :
अफिस :
नेकपा एमाले, केन्द्रीय कार्यालय
धुम्बाराही, काठमाडौं ।
फोन नं: ०१–४३७८०९० ।
इमेल :uml@ntc.net.np

निवास :

अनन्तलिङ्गेश्वर नगरपालिका
बालकोट, भक्तपुर, नेपाल ।
फोन : ०१ — ६६३०५६३
इमेल : sharmaoli@gmail.com

सहकर्मिको प्रकासन  http://janatatimes.com बाट लिइएको हो ।