• #स्वास्थ्य संस्था स्थापना, संचालन, नविकरण तथा स्तरोन्नति नियमावली, २०७७ तथा संशोधन २०८० बमोजिम #नेपालगञ्जको संजिवनी कलेज अफ मेडिकल साईन्सेज प्रा.लि. बाँके कानुन बमोजिम नियमन गर्नुपर्ने प्रतिवेदनमा उल्लेख गरिएको छ ।
• #नेपालगञ्ज हस्पिटल रिसर्च एण्ड ट्रेनिद्र सेन्टर प्रा.ली. र सजिवनी कलेज अफ मेडिकल साइन्सेस प्रा.ली. एकआपसमा गाभिई सजिवनी कलेज अफ मेडिकल साइन्सेस प्रा.ली. को रुपमा सञ्चालन हुनुपूर्व पनि ३१८ सैया सञ्चालन गरेकोले उक्त संस्थाले गरेको कारोबारको पारदर्शिता हुने अवस्था नदेखिदा तथा कम्पनीको रुपमा गाभिने प्रकृयामा कर सम्बन्धी ऐनहरु समेत आकर्षित हुने अवस्था र राजस्व चुहावट हुने सम्भावना रहेको हुदा आवश्यक छानविनका लागि आन्तरिक राजस्व विभाग वा राजस्व अनुस्न्धान अन्तर्गतको कार्यालयमा नियमनको लागी परिपत्र गर्ने प्रतिबेदनमा उल्लेख छ ।
• साविकको #लर्ड बुद्ध एजुकेशनल एकेडेमी लिमिटेड र हालको संजीवनी कलेज अफ मेडिकल साईन्स प्राइभेट लिमिटेडको दर्ता तथा कर्मचारी र व्यवस्थापन विच भएको विवादको स्थलगत अनुगमन तथा सुपरीवेक्षणको सत्य/तथ्य बुझिएको प्रतिबेदनमा उल्लेख छ ।
• #संजिवनी कलेज अफ मेडिकल साईन्सेज प्रा.लि. को नाममा रहेको कित्ता नंबर १७, १८, २०, २१ र ७४ बाट क्रमशः २५०.८०, १६२.८०, ६२७.६०, २२९२.८५ र ५०.५८ वर्गमिटर क्षेत्रफल गरी कुल ३३८४.६३ बर्गमिटर क्षेत्रफलको जग्गा मात्र रहेको जग्गाधनी दर्ता प्रमाण पुर्जावाट देखिन्छ।
• 

नेपालगञ्ज २२ कार्तिक/ नेपालगञ्जको संजिवनी कलेज अफ मेडिकल साईन्सेज प्रा.लि. बाँके, दर्ता नभएर सञ्चालन भईरहेको सम्बन्धमा जिल्ला प्रशासन कार्यालय, बाँकेको छानबिन समितिद्वारा गहिरो छानबीन गरि कार्बाहीका लागी बुझाईएको प्रतिवेदन स्वास्थ्य मन्त्रालय, लुम्बिनी प्रदेश, राप्ती उपत्यका दांग, देउखुरीले सेटिंगमा डिल गर्ने गरि अगाढी बढेको पाइएको छ ।

#स्वास्थ्य मन्त्रालय, लुम्बिनीलेनै गत चैत्र २६ गते मन्त्रिस्तरको निर्णय गदै नेपालगञ्जको संजिवनी कलेज अफ मेडिकल साईन्सेज प्रा.लि. बाँके लगायतका गैर-कानुनी रुपमा संचालन भईरहेको अस्पतालहरुको अनुगमन तथा नियमन गर्न जिल्ला प्रशासन कार्यालय, बाँकेलाई आफै परिपत्र गरेको थियो ।

उक्त पत्रको आधारमा जिल्ला #प्रशासन कार्यालय #बाँकेले ततकालिन सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी खडानन्द खत्रीको संयोजकत्वमा औषधि व्यवस्थापक बिभागका, निनु श्रेष्ठ, नेपालगञ्ज उपमहानगर जनस्वास्थ्य अधिकृत रामबहादुर चन्द र नरेशवावु श्रेष्ठ सदस्य रहेको छानबीन समिति गठन गरि छानबीन तथा अनुगमन गरि प्रतिवेदन तयार पारेको थियो ।

उक्त छानबीनको प्रतिवेदनमा अस्पताल जस्तो संम्बेदनशिल संस्था नेपाल सरकारको ऐन/नियक बिपरित मनपरी संचालन भईरहेको र अस्पतालले राजश्व समेत छली गरेको हुन सक्ने भन्दै कार्बाही गर्न छानबीन समितिले सिफारि गरेकोमा स्वास्थ्य मन्त्रालयले उक्त प्रतिवेदन अनदेखि गरेर गैरकानुनी रुपमा मनपरी अस्पताल संचालकहरुलाई कार्बाही गर्नुको सटटा सेटिंगमा  अस्पताललाई नै बैधानिकता दिन #सेटिंगमा अनेकौ तानावाना बुन्ने काममा लागेको देखिएको छ ।

प्रतिवेदनमा समेटिएका विषय बस्तुहरु….

अस्पतालसंग सम्बन्धित तथ्यहरू के– के छन  ?

• #दर्ता नभएर अनुमति बिना संजिवनी कलेज अफ मेडिकल साईन्सेस सञ्चालन भईरहेको छ ।
• साबिक #नेपालगञ्ज हस्पीटल रिसर्च एण्ड ट्रेनिग सेन्टर, स्वास्स्थ्य सेवा नियमावली २०७७ ब्यवस्था अनुसार खारेज भएको अस्पताल हो ।
• #स्वास्स्थ्य सेवा ऐन र नियमावली २०७७ अनुसार अस्पतालको लागी प्रति बेड ५५ स्वायर मिटर जग्गा चाहिन्छ र यो हिसाबले १०० बेडको अस्पताल चलाउनलाई १७ कट्ठा जग्गा चाहिन्छ तर संजिवनी कलेज अफ मेडिकल साईन्सेससंग पयाप्त जग्गा र पुर्बाधार छैन।
• अहिले #मेडिकल कलेजको १० कट्ठा मात्रै रहेको जग्गा तथा बिल्डिगमा अबैधानिक तरिकाले अस्पताल चलाएको छ ।
• #अस्पताल संचालन गर्दा सम्बन्धित निकायबाट अनुमति लिएर मात्र गर्नु पर्छ तर नेपाल सरकारको कुनै पनि निकायबाट अनुमति लिएको छैन तर राज्यका नियमन गर्ने निकाय सेटिंगमा सबै चुपचाप बसेर चचुपचाप चारआना, बोलेपछी बारआना जस्तो गरेको देखिन्छ।
• यस भन्दा अगाडी नेपालगञ्ज मेडिकल कलेजले नेपालगञ्जमा १०० बेडको अनुमति लिएर गैर #कानुनि ढंगले ३१८ बेडको अस्पताल चलाएर राज्यलाइ करोडौं राजश्व ठगी गरेको भएपनि सम्वन्धीत निकाय सेटिंगमा चुपचाप बसेको देखिन्छ।
• मेडिकल कलेजले १०० बेडको अस्पताल संचालन गर्नको लागी आफ्नो नामको ११ कट्ठा ७ धुर जग्गा र साबिक नेपालगंज हस्पिटल रिसर्च एण्ड ट्रेनिग सेन्टर हालको संजिवनी कलेज अफ मेडिकल साईन्सेसको करिब १० कट्ठा गरि २१ कट्ठा ७ धुर मा अस्पताल निर्माण गरेको छ र संजिवनी अस्पतालसंग पर्याप्त जग्गा छैन र स्वास्थ्य संस्था संचालन मापदण्ड २०७७ संसोधन २०७८ अनसार संजिवनी कलेज अफ मेडिकल साईन्सेसको अस्पताल दर्ताको लागी जग्गा नपुग्ने देखिन्छ।
• मेडिकल कलेजको जग्गा हदवन्दीको कारण जग्गा बिक्री बितरण लिज तथा भाडामा दिन लिन नमिल्ने अवस्थामा रहेको छ।
• #संजिवनीले कुनै पनि निकायबाट अस्पताल संचालनको अनुमति लिएको छैन। जब कि अस्पताल संचालन गर्न २०० बेड सम्म प्रदेशबाट र २०० बेड भन्दा माथी संघबाट अनुमति लिनु स्वास्थ्य ऐन र नियमावलीमा उल्लेख रहेको छ।
• #नेपालगञ्जमा बाहिर संजिवनीको बोर्ड लगाए पनि भित्र सबै कारोबार खारेज भईसकेको मेडिकल कलेजको नाममा गैर कानुनी रुपमा भईरहेको छ तर नियमन निकायलार्य चुपचाप पारिएको र परेको अवस्था रहेको छ।
• #नेपालगंज हस्पिटल ट्रेनिग एण्ड रिसर्च सेन्टरले २०५३ मा स्वास्थ्य मन्त्रालय स्वास्थ्य सेवा बिभागबाट १०० शैयाको अस्पतालको अनुमति लिएको प्रमाण पेश गरेका छन तर त्यसपछि त्यसको नबिकरण भएको छैन। जब कि नबिकरण नभए त्यो अस्पताल स्वत खारेज हुने काननी ब्यवस्था रहेको छ।
• #जनस्वास्थ्य ऐन २०७५ को दफा २१,२२,२३ ब्यवस्था र स्वास्थ नियमावली २०७७ को नियमले पहिला अनुमति लिएर संचालित अस्पतालले नियमावली लागु भए पछि नियमावली अनुसारको मापदण्ड पुरा गरि बढीमा ६ महिना भित्र नबिकरण गर्नु पर्ने अन्यथा स्वत दर्ता खारेज हुने भन्ने ब्यावस्था गरेको छ। सो ब्यवस्था अनुसार नबिकरण नभएको हुदा नेपालगंज हस्पीटल ट्रेनिग एण्ड रिसर्च सेन्टर खारेज भएको हो।
• जनस्वास्थ्य ऐन २०७५ , स्वास्थ्यसेवा नियमावली २०७७ ,स्वास्थ्य संस्था संचालन निर्देशिका २०७८ #लुम्बिनी प्रदेश स्वास्थ्य संस्था स्थापना,संचालन, नबिकरण र स्तरउन्नति गर्न बनेको ऐन २०७६ र प्रदेश स्वास्थ्य संस्था स्थापना संचालन, नविकरण तथा स्तरउन्नती नियमावली २०७७ ले गरेको ब्यावस्था बिपरित अबैधानिक हिसाबले अनुमति नलिई अस्पताल संचालन गरिएको छ त्यसलाई आधार बनाएर जिम्मेवार सरकारी केही कर्मचारीहरु लुटतन्त्रमा रमाउने गरेको पनि पाइएको छ ।
• एउटै अस्पतालले संजिवनी कलेज अफ मेडिकल साईन्सेस नेपालगंज अस्पताल र मेडिकल कलेजको नाममा दोहोरो बिलिग गरिएको छधीत राजश्व कार्यालय त्यही गल्तीलाई आधार बनाएर सेटिंगमा लागेको अवस्था रहेको छ ।माथीका उपरोक्त कारणहरुले संजिवनी कलेज अफ मेडिकल साईन्सेस साबिकको नेपालगंज हस्पीटल ट्रेनिग एण्ड रिसर्च सेन्टर अबैधानिक रहेको छ। हाल सम्म अस्पताल दर्ता भएको छैन। भौतिक पुर्बाधार अन्तरगत अहिले जग्गा नपुग्ने हुदा दर्ता पनि हुने देखिदैन।

त्यसैले गैरकानुनी रूपमा बोर्ड राखी संचालन गरेको संजिवनीको सम्पुर्ण प्रक्रिया रोक्ने र खारेज गर्नु पर्नेमा भेरी अस्पतालको स्टाप नर्स पाबिधिकरुपले बढुवा लुम्बिनी स्वास्थ्य मन्त्रालयको सचिव भएपछी सेटिंगमा गैरकानुनी बलजफती पैसाको भरमा गैर कानुनी तरिकाले अस्पताललाई बैधता दिने ठेक्का कार्य जारी रहेको हाल सम्मको घटना अध्ययनले देखाएको छ ।

अस्पतालका सम्वन्धमा नियमन निकायहरु मन्त्रालय देखि अख्तियार सम्मका तथ्यगत उजुरी, जिल्ला प्रशासन कार्यालय, बाँकेको छानबिन समितिको रिपोर्ट देखि नर्सबाट स्वास्थ्य सचिव बनेकी #दुर्गा लक्ष्मी र #मन्त्री सम्मको सेटिंग, स्यांगजाली अर्याल बन्धुको सांठगाठ पावर र सिफारिस अन्तरकुन्तर …….

कोहलपुर र नेपालगञ्ज मेडिकल कलेजसंग स्थापना देखि हाल सम्मको कहानी, रोडपती देखि करोडपती लगानी कर्ताहरु कसरी बने सम्मका नालीबेली कमश….